Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği ile Gelen Yeni Düzenlemeler
I. Giriş
Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği 27.11.2014 tarih ve 29188 sayılı Resmi Gazete de yayınlanmış olup 27.02.2015 tarihinde yürürlüğe girecektir. Bu yönetmelik ile mesafeli sözleşmelere uygulanacak usul ve esaslar belirlenmiş olup bu yazımız da konunun detayları irdelenecektir.
II. Yönetmeliğin Uygulanmayacağı Sözleşme Tipleri
Yönetmelik,aşağıdaki sözleşme tipleri dışındaki tüm sözleşme tiplerine uygulanacaktır.
- Finansal hizmetlere ilişkin sözleşmeler,
- Otomatik makineler aracılığıyla yapılan satışlar,
- Halka açık telefon vasıtasıyla telekomünikasyon operatörleriyle bu telefonun kullanımı,
- Bahis, çekiliş, piyango ve benzeri şans oyunlarına ilişkin hizmetlere ilişkin sözleşmeler,
- Taşınmaz malların veya bu mallara ilişkin hakların oluşumu, devri veya kazanımına ilişkin sözleşmeler,
- Konut kiralama sözleşmeleri,
- Paket tur sözleşmeleri,
- Devre mülk, devre tatil, uzun süreli tatil hizmeti ve bunların yeniden satımı veya değişimini konu olan sözleşmeler,
- Yiyecek ve içecekler gibi günlük tüketim maddelerinin, satıcının düzenli teslimatları çerçevesinde tüketicinin meskenine veya işyerine götürülmesine ilişkin sözleşmeler,
- Yolcu taşıma hizmetlerine ilişkin sözleşmeler,
- Malların montaj, bakım ve onarımına ilişkin sözleşmeler,
- Bakımevi hizmetleri, çocuk, yaşlı ya da hasta bakımı gibi ailelerin ve kişilerin desteklenmesine yönelik sosyal hizmetlere ilişkin sözleşmeler
III. Tüketiciyi Bilgilendirme Yükümlülüğü
Yönetmelik Satıcıya da Kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla tüketiciye hizmet sunan ya da hizmet sunanın adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişi olarak tanımlanmış Sağlayıcı’ya tüketiciyi bilgilendirme yükümlülüğü getirmiştir.
Yönetmeliğe göre; Satıcı veya Sağlayıcı, tüketiciyi, mesafeli sözleşmenin kurulmasından ya da buna karşılık gelen herhangi bir teklifi kabul etmesinden önce, aşağıdaki hususların tamamını içerecek şekilde bilgilendirilmek zorundadır.
- Sözleşme konusu mal veya hizmetin temel nitelikleri,
- Satıcı veya sağlayıcının adı veya unvanı, varsa MERSİS numarası,
- Tüketicinin satıcı veya sağlayıcı ile hızlı bir şekilde irtibat kurmasına imkan veren, satıcı veya sağlayıcının açık adresi, telefon numarası ve benzeri iletişim bilgileri ile varsa satıcı veya sağlayıcının adına ya da hesabına hareket edenin kimliği ve adresi,
- Satıcı veya sağlayıcının tüketicinin şikayetlerini iletmesi için (c) bendinde belirtilenden farklı iletişim bilgileri var ise, bunlara ilişkin bilgi,
- Mal veya hizmetin tüm vergiler dahil toplam fiyatı, niteliği itibariyle önceden hesaplanamıyorsa fiyatın hesaplanma usulü, varsa tüm nakliye, teslim ve benzeri ek masraflar ile bunların önceden hesaplanamaması halinde ek masrafların ödenebileceği bilgisi,
- Sözleşmenin kurulması aşamasında uzaktan iletişim aracının kullanım bedelinin olağan ücret tarifesi üzerinden hesaplanamadığı durumlarda, tüketicilere yüklenen ilave maliyet,
- Ödeme, teslimat, ifaya ilişkin bilgiler ile varsa bunlara ilişkin taahhütler ve satıcı veya sağlayıcının şikayetlereilişkin çözüm yöntemleri,
- Cayma hakkının olduğu durumlarda, bu hakkın kullanılma şartları, süresi, usulü ve satıcının iade için öngördüğü taşıyıcıya ilişkin bilgiler,
- Cayma bildiriminin yapılacağı açık adres, faks numarası veya elektronik posta bilgileri,
- 15 inci madde uyarınca cayma hakkının kullanılamadığı durumlarda, tüketicinin cayma hakkından faydalanamayacağına ya da hangi koşullarda cayma hakkını kaybedeceğine ilişkin bilgi,
- Satıcı veya sağlayıcının talebi üzerine, varsa tüketici tarafından ödenmesi veya sağlanması gereken depozitolar ya da diğer mali teminatlar ve bunlara ilişkin şartlar,
- Varsa dijital içeriklerin işlevselliğini etkileyebilecek teknik koruma önlemleri,
- Satıcı veya sağlayıcının bildiği ya da makul olarak bilmesinin beklendiği, dijital içeriğin hangi donanım ya da yazılımla birlikte çalışabileceğine ilişkin bilgi,
- Tüketicilerin uyuşmazlık konusundaki başvurularını Tüketici Mahkemesine veya Tüketici Hakem Heyetine yapabileceklerine dair bilgi.
Satıcı veya Sağlayıcı, mal veya hizmetin tüm vergiler dahil toplam fiyatı, niteliği itibariyle önceden hesaplanamıyorsa fiyatın hesaplanma usulü, varsa tüm nakliye, teslim ve benzeri ek masraflar ile bunların önceden hesaplanamaması halinde ek masrafların ödenebileceği bilgisini tüketiciye vermelidir. Bu bilgiler tüketiciye verilmediği taktirde tüketici bu bedellerden sorumlu olmayacaktır.
Satıcı veya Sağlayıcı’nın, tüketiciyi siparişi onaylaması halinde ödemeyi yapmak zorunda kalacağına dair bilgilendirmesi gerekmektedir.
Aksi halde tüketici siparişi ile bağlı olmayacaktır. Tüketicinin telefon ile aranması halinde ise; nereden arandığının, görüşmenin ticari amacının açıklanması gerekmektedir.
Ön bilgilendirme, kullanılan uzaktan iletişim aracına uygun olarak en az 12 punto büyüklüğünde, anlaşılır bir dilde, açık, sade ve okunabilir bir şekilde yazılı veya kalıcı veri saklayıcısı ile yapılmalıdır.
Yönetmelikte uzaktan iletişim aracı; mektup, katalog, telefon, faks, radyo, televizyon, elektronik posta mesajı, kısa mesaj, internet gibi fiziksel olarak karşı karşıya gelinmeksizin sözleşme kurulmasına imkan veren her türlü araç veya ortamı olarak tanımlanmıştır.
Satıcı veya Sağlayıcı, tüketicinin ön bilgileri edindiğini ispat etmelidir. Aksi halde sözleşme kurulmamış sayılacaktır.
IV. Tüketicinin Cayma Hakkı
Tüketici Kanunu’na göre tüketici 14 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin mesafeli sözleşmeden cayabilecektir.
Cayma hakkı süresi;
- Tek sipariş konusu olup ayrı ayrı teslim edilen mallarda, tüketicinin veya tüketici tarafından belirlenen üçüncü kişinin son malı teslim aldığı gün,
- Birden fazla parçadan oluşan mallarda, tüketicinin veya tüketici tarafından belirlenen üçüncü kişinin son parçayı teslim aldığı gün,
- Belirli bir süre boyunca malın düzenli tesliminin yapıldığı sözleşmelerde, tüketicinin veya tüketici tarafından belirlenen üçüncü kişinin ilk malı teslim aldığı gün
işlemeye başlayacaktır.
Satıcı veya Sağlayıcı, tüketiciyi cayma hakkı konusunda bilgilendirmediği müddetçe, tüketici 14 günlük süre ile bağlı olmayacaktır. Bu durumda süre cayma süresinin bittiği tarihten itibaren 1 yıldır. Cayma hakkı konusunda gerektiği şekilde bilgilendirmenin bir yıllık süre içinde yapılması halinde, on dört günlük cayma hakkı süresi, bu bilgilendirmenin gereği gibi yapıldığı günden itibaren işlemeye başlayacaktır.
Cayma hakkı, yazılı ya da kalıcı veri saklayıcısı ile Satıcı veya Sağlayıcıya yöneltilebilecektir.
Satıcı ya da Sağlayıcı, tüketiciye internet üzerinden cayma hakkını kullanma imkanı sağlarsa cayma talebinin ulaştığına dair teyit bilgisini de tüketiciye iletmekle yükümlüdür.
Sesli iletişim yoluyla yapılan satışlarda, örnek cayma formunun en geç mal teslimine veya hizmet ifasına kadar tüketiciye gönderilmesi gerekmektedir.
Tüketici cayma hakkını kullanıldığında, Satıcı veya Sağlayıcı, tüketici malı satın alırken hangi ödeme aracını kullanmış ise aynı yolla, tek seferde ve tüketiciye ek masraf yüklemeden, 14 gün içerisinde tüketicinin ödediği bedeli iade etmelidir.
Satıcı veya Sağlayıcı, cayma durumunda malı kendisinin geri alacağını bildirmişse iade ve geri alıma ilişkin masraflardan tüketici sorumlu olmayacaktır. Bu hal dışındaki diğer hallerde tüketici cayma bildirimini ilettiği tarihten itibaren 10 gün içinde malı iade etmelidir.
Tüketici cayma süresi içerisinde malı kullanabilecektir. Tüketici, malı işleyişine, teknik özelliklerine, kullanım talimatlarına uygun bir şekilde kullanabilecektir. Bu durumda değişiklik ve bozulmalardan sorumlu tutulmayacaktır.
Yönetmelik cayma hakkının kullanılamayacağı sözleşmeleri de belirlemiştir.
- Fiyatı finansal piyasalardaki dalgalanmalara bağlı olarak değişen ve satıcı veya sağlayıcının kontrolünde olmayan mal veya hizmetlere ilişkin sözleşmeler.
- Tüketicinin istekleri veya kişisel ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanan mallara ilişkin sözleşmeler.
- Çabuk bozulabilen veya son kullanma tarihi geçebilecek malların teslimine ilişkin sözleşmeler.
- Tesliminden sonra ambalaj, bant, mühür, paket gibi koruyucu unsurları açılmış olan mallardan; iadesi sağlık vehijyen açısından uygun olmayanların teslimine ilişkin sözleşmeler.
- Tesliminden sonra başka ürünlerle karışan ve doğası gereği ayrıştırılması mümkün olmayan mallara ilişkin sözleşmeler.
- Malın tesliminden sonra ambalaj, bant, mühür, paket gibi koruyucu unsurları açılmış olması halinde maddi ortamda sunulan kitap, dijital içerik ve bilgisayar sarf malzemelerine ilişkin sözleşmeler.
- Abonelik sözleşmesi kapsamında sağlananlar dışında, gazete ve dergi gibi süreli yayınların teslimine ilişkin sözleşmeler.
- Belirli bir tarihte veya dönemde yapılması gereken, konaklama, eşya taşıma, araba kiralama, yiyecek-içecek tedariki ve eğlence veya dinlenme amacıyla yapılan boş zamanın değerlendirilmesine ilişkin sözleşmeler.
- Elektronik ortamda anında ifa edilen hizmetler veya tüketiciye anında teslim edilen gayrimaddi mallara ilişkin sözleşmeler.
- Cayma hakkı süresi sona ermeden önce, tüketicinin onayı ile ifasına başlanan hizmetlere ilişkin sözleşmeler.
V. Tüketicinin Sözleşmeyi Fesih Hakkı
Satıcı, tüketiciye taahhüt ettiği süre içerisinde edimini yerine getirmek zorundadır. Mal satışlarında bun süre 30 günden uzun olamayacaktır. Satıcı veya sağlayıcı belirlenen sürede yükümlülüğünü yerine getirmezse tüketici sözleşmeyi feshedebilecektir. Sözleşme feshedilirse Satıcı veya Sağlayıcı fesih tarihinden itibaren 14 gün içerisinde tahsil ettiği parayı iade etmek zorundadır.
VI. Diğer Önemli Hükümler
Satıcı veya Sağlayıcı, malın veya hizmetin teslimine kadar oluşan hasar ve kayıptan sorumludur. Tüketici, kendi belirlediği taşıyıcı ile malın taşınmasını istediği taktirde malın Satıcı tarafından taşıyıcıya teslimi ile Satıcı’nın sorumluluğu sona erecektir.
Sözleşme kurulmadan önce, sözleşme yükümlülüğünden kaynaklanan ve üzerinde anlaşılmış esas bedel dışında herhangi bir ilave bedel talep edilebilmesi için tüketicinin açık onayının ayrıca alınması zorunludur.Tüketicinin açık onayı alınmadan ilave ödeme yükümlülüğü doğuran seçeneklerin kendiliğinden seçili olarak sunulmuş olmasından dolayı tüketici bir ödemede bulunmuş ise, satıcı veya sağlayıcı bu ödemelerin iadesini derhal yapmak zorundadır.
Mesafeli satış sözleşmelerine ilişkin kayıtların işlemin kurulduğu tarihten itibaren 3 yıl boyunca saklanması gerekmektedir.